Dante en Anne leerden elkaar een jaar geleden via LinkedIn kennen. Ze ontmoetten elkaar bij een kop koffie, spraken over trauma, ervaringsdeskundigheid, vallen, opstaan en het leven. Inmiddels spreken ze elkaar wekelijks en is er nog altijd veel te delen en vertellen. Of eigenlijk alleen maar meer.
‘Laten we erover gaan schrijven’ zeiden ze. En zo ontstond de briefwisseling ‘Voorbij de koffie’. Natuurlijk ook voor theedrinkers 🙂
Hey Anne! Goodmorning!
De vakantietijd ligt inmiddels echt achter ons en sinds een paar dagen voel ik de herfst in en om mij heen. Het wordt wat kouder, maar vooral het licht overdag ervaar ik anders. De gouden zonnestralen geven de bladeren van de bomen een diep warme kleur. Ik houd van de herfst!
In de laatste brief die ik je schreef beloofde ik in een tweede brief in te gaan op de vragen uit jouw brief. Ik vond de vragen zo fundamenteel dat ik met het beantwoorden ervan in één brief geen recht zou doen aan deze wezenlijke thema’s.
Je vraag over hoe ik verdriet heb leren dragen raakte mij.
Het afgelopen jaar ben ik hier veel mee bezig geweest. We hebben er samen al eens over gesproken (op de terugweg van Bagels & Beans by the way 😊). Ik vertelde over de aversie die ik ontwikkelde tegen het woord reguleren. Al tijdens mijn studie, in mijn werk en in therapie ging het vaak over het leren reguleren van emoties. Hoewel ik begreep wat er werd bedoeld en wat niet bedoeld zal zijn, groeide in mij het gevoel dat ik mij moest beheersen.
Dat ik teveel was. Dat mijn gevoel te veel was. Dat mijn wonden te veel waren.
Dat ik wonden te groot maakte, dat ik mij aanstelde en overdreef.
Ik deed mijn uiterste best om alles wat ik voelde te reguleren en voelde keer op keer hoe ik faalde als mijn wonden de weg naar buiten hadden gevonden. Misschien ook wel moesten vinden. De pijn kan soms zo aller-machtigst scherp, koud, ijzig, heet, verscheurend, misselijkmakend, overweldigend en overspoelend zijn! Het was en is soms niet te (ver)dragen, want… waardoor had het gedragen moeten worden? Het zocht denk ik daarom een weg naar buiten, daar waar ruimte was.
Vaak voelde ik mij verantwoordelijk (gemaakt) voor mijn falende regulatie vaardigheden.
“Dante houdt wel van een beetje drama” en voor mij was het onmogelijk uit te leggen dat mijn drama rauwe pijn was. Na het ‘drama’ deed ik volop mijn best uit te leggen waarom het mij niet was gelukt te reguleren en bood waar nodig of gewenst excuses aan. Alsof ik een keuze had gehad in de manier waarop ik mij gedroeg, een keuze die ik vaak niet had gevoeld maar ook niet uitleggen kon.
Tijdens mijn opleiding afgelopen jaar aan de academie voor haptonomie vielen voor mij een aantal dingen op hun plaats.
Ik voelde in mijn lijf wat ik met woorden probeerde te zeggen.
In de jaren daarvoor, door yoga, was ik nieuwsgierig geworden naar mijn lichaam en naar wat het mij te vertellen had. Ik vond het ook heel spannend. Was bang voor wat ik zou tegenkomen. Bang dat mijn lichaam gevuld zou worden met ondraaglijke angst, pijn, woede en verdriet. Bang dat ik de emotie niet zou kunnen reguleren en erdoor overspoeld zou worden.
Weet je Anne, is het niet wonderlijk hoe het lichaam in haar eigen tempo en op haar eigen wijze zichzelf weet te belichamen als het toestemming krijgt?
In één van de oefeningen, waarbij een docent van mij haar handen op mijn onderrug legde werd ik zó diep geraakt.
Daar waar de wonden zijn opgeslagen, lag ook de zachtheid, de mildheid, de rust en de kracht. Mijn lichaam draagt de wonden omdát mijn lichaam ook de mildheid draagt, omdat mijn lichaam vertragen kan en weet wanneer dat nodig is. Hoe meer ik in contact en verbinding ben met het lichaam dat ik jaren geleden verliet, het lichaam dat ik met alle macht probeerde uit te vagen, het lichaam dat ik verafschuwde en van walgde, datzelfde lichaam draagt wat ik nodig heb om te helen. Daarvoor hoeft mijn lichaam niks te doen. Ik ervaar het inmiddels soms zelfs als een geschenk van mijn lichaam.
Door deze ervaringen voelde ik zo duidelijk het verschil tussen reguleren en dragen.
Reguleren maakt mijn lichaam letterlijk kleiner.
Mijn spieren spannen zich aan, mijn adem wordt hoger en ik ga naar mijn hoofd. Passend bij de definitie van reguleren ‘voorschrijven hoe een activiteit moet verlopen’. Dat kan alleen maar met het hoofd.. Dragen opent, ontspant en maakt ruimte. Reguleren is werken, het dragen gebeurd, zou ik bijna willen zeggen.
Ik realiseer mij ook dat ik met deze tekst jaren geleden niet zo heel veel had gekund. Het was onmogelijk te dragen en dus moest ik leren reguleren.
Maar soms vraag ik mij af hoe het was geweest als de focus niet had gelegen op emotie-regulatie maar op het mogen leren dragen van emotie.
Niet op zelfregulerend vermogen, maar op zelfdragend vermogen. Godzijdank krijgt de functie van het lichaam steeds meer aandacht. Niet alleen de wonden, maar ook de heling zit voor een groot deel daar.
En als het mij lukt in verbinding te zijn met mijn lichaam en mijn verdriet kan dragen helpt mijn verdriet mij. Ik voel mij verbonden met de delen die verwond raakten. Het helpt mij een nestje te bouwen waar ik voor die delen zorgen kan. Het verdriet troost mij en brengt mij in verbinding wat er nodig is. Ik hoef het verdriet niet te omarmen, het verdriet omarmt en draagt mij.
Sinds ik meer kan dragen hoef ik minder te reguleren.
En doordat ik minder hoef te reguleren kan ik meer gaan dragen.
Ik ben benieuwd hoe jij hiernaar kijkt en hoe jij dit ervaart.
Tot gauw!
Dante
Dante studeerde af als sociaal pedagogisch hulpverlener, studeert rechten en doet de opleiding tot haptotherapeut. Zij is bezig met het oprichten van Majlief, een initiatief dat vanuit eigen ervaring en de centrale begrippen ‘aansluiten’, ‘(zelf)zorg’ en ‘perspectief’ stil staat bij herstel van vroegkinderlijk trauma voor betroffenen, naasten en professionals. Majlief wil een stem geven aan het onuitgesprokene en bijdragen aan verbinding met leven. Bekijk Majlief op majlief.nl.
Eerdere brieven
- Voorbij de koffie – Start van een briefwisseling
- Voorbij de koffie – Over koffie, voeding en veiligheid
- Voorbij de koffie – Vluchten, vertragen en verdriet
3 reacties
Helder geschreven Marleen, ook mooi uitgelegd t verschil tussen ‘reguleren’ en ‘dragen’… dragen “ voelt” ook… alsof je t niet alleen hoeft te doen.. Zoals je aangaf, je lichaam doet mee.
Alie 🙏 dank
herkenbaar!! er zijn zoveel van die begrippen als emotie regulatie, window of tolerance, die ik mentaal wel kan begrijpen als concepten maar feitelijk begrijp ik er helemaal niets van en kan ik er ook helemaal niets mee. Tot ik ergens in mijn eigen proces en vanuit eigen ervaring er een soort vertaalslag in weet te maken en dan ergens in mij het licht aangaat en dan meer vanuit de ervaring me realiseer “oh dat is wat ze bedoelen” of “dit is emotie-regulatie”. Jouw blog lezend en jouw ervaring met haptonomie kom ik ook terug bij mijn ervaringen met haptonomie. Mijn haptonomie-opleider vroeg vaak “mag het ook zo zijn’ (ongeacht hoe het was of voelde) en juist in dat gevoel van “dat het even mocht zijn zoals het was” daarin ervaarde ik dan zoveel gronding en die last die zgn “gereguleerd” zou moeten worden, voelde dan ineens een stuk lichter. Alsof de druk eraf was. En dat is het voor mij, als ik het woord emotie-regulatie lees, dan ervaar ik al druk van “oh god het moet anders zijn dan het is” en nou ja stress op stress op stress zeg maar.
Een vergelijkbaar iets waar ik recent tegenaan liep in een therapiesessie (traumatherpaie) was dat ik niets voelde, leeg, vlak etc., terwijl het over een supermoeiilijk zwaar onderweg ging waar heel veel emotie bijhoort. Dus dan bijna zoekend naar iets, er moet meer zijn, het is niet goed genoeg zo. Tot ik de volgende dag me realiseerde dat het precies klopte. Want dat is precies hoe ik in mijn jeugdjaren op extreme situaties thuis reageerde (mijn overlevingsstand), dus dat het precies klopt. Zo is hoe het voelde. Onder die leegte en niets zal wel veel meer zitten nog. Maar sindsdien realiseer ik mij, niets voelen, leegte voelen, het voelt vlak, is ook een gevoel. Als dat het is wat het voor nu is, nou als het om “emotie-regulatie” gaat wat ik dan merk als ik de boel zou moeten reguleren dan loopt het helemaal vast en wordt het alleen maar erger en als ik even kan laten voo wat het is lijkt het wel alsof het zichzelf reguleert. Dit klinkt simpeler dan het is, en zitten ook meer aspecten dan alleen dit. Maar de insteek is heel anders.
Ik las verder ook dat je met allerlei intitaitieven rondom vroeg-kinderlijk trauma en heb even op je website gekeken. Super-interessant!!!