Sensorimotor Psychotherapie

Uitgangspunt bij SP vormt het lichaam en de lichamelijke ervaringen. Het lichaam biedt informatie over wat iemand is overkomen, geeft aanknopingspunten voor het ontwikkelen van hulpbronnen en is de ingang voor verwerking van traumatische en gehechtheidservaringen.

De gedachte erachter is dat elementen uit een onverwerkt trauma in het lichaam worden opgeslagen. Deze lichamelijke reacties op trauma moeten alsnog worden afgemaakt om goed te kunnen verwerken. SP-therapeuten gaan ervan uit dat ieder mens beschikt over een helend vermogen en interne wijsheid.

Sensorimotor Psychotherapie (SP) is in 1980 ontwikkeld door dr. Pat Ogden. Zij bouwde voort op het werk van Ron Kurtz en zijn Hakomi methode (1970) en de werkwijze van Ida Rolf voor structurele integratie (Rolf, 1971). Ogden baseert zich vooral op inzichten uit de gehechtheidstheorie, affectieve neurobiologie en dissociatie.

Ook is SP mede gebaseerd op de theorie van de Franse psychiater Pierre Janet, die het afmaken van lichaamsreacties na trauma, een ‘acte de triomphe’ noemde (1933).

In een sessie starten jij en de therapeut met de ervaring die jij inbrengt. Via mindfulness verkennen jullie hoe deze specifieke ervaring te voelen is in het lichaam.

Zodra er lichamelijke activatie in het hier en nu zichtbaar is (bijvoorbeeld je schouders optrekken, naar achteren bewegen, spanning in de kaak), brengt de therapeut de aandacht naar die activatie en vraagt toestemming om hiermee te werken.

Verwerken

Je komt op deze manier in contact met het trauma en jouw reacties hierop, die voelbaar en zichtbaar zijn in je lichaam. Er wordt vanuit het lijf naar emotie en cognitie gewerkt. Nu volgt de fase van verwerking, van het lichaam laten afmaken wat het heeft opgeslagen –  van de beweging die ooit is ingehouden. Dat kan ook trillen zijn, het loslaten van spanning.

Alles vindt in het hier en nu plaats. De therapeut stemt af en kijkt of er een fysieke actie nodig is vanuit hem of haar. Bijvoorbeeld tegendruk geven, of een hand die jij mag pakken. 

Afronden

Na deze fase van ervaren en afmaken volgt de integratie. Je vertelt hoe je je voelt en of er iets is veranderd. Tot slot krijg je huiswerk mee in de vorm van een beweging of een zin, die je elke dag mag herhalen.

Sensorimotor Psychotherapie is geschikt als je last hebt van de gevolgen van trauma, gehechtheidsproblemen en complex relationeel trauma.

• Bij traumaklachten is de insteek om het trauma te gaan verwerken.
• Bij ontwikkelings- en gehechtheidsproblematiek is SP erop gericht om de gemiste ervaringen op fysiek niveau alsnog naar voren te halen, om in contact met de therapeut, in het hier en nu, alsnog mee te maken wat toen niet is gebeurd.
• Bij complex relationeel trauma wordt er naast het lichaam ook gewerkt met je binnenwereld en de verschillende traumadelen.

Sensorimotor Psychotherapie is ook geschikt voor kinderen en adolescenten. Hierbij wordt er spelmateriaal ingezet, zoals tekenen, spelletjes, voelmateriaal, geurdoosjes, balletjes en bellenblaas. Insteek is de reactie in het lichaam in het hier en nu. 

Er zijn in Nederland ruim 350 therapeuten getraind in traumabehandeling volgens SP. 130 daarvan hebben ook de level II training in ontwikkelingstrauma gevolgd. In 2023 zijn er 43 gecertificeerde advanced SP-therapeuten.

Alle SP-therapeuten zijn GZ-psychologen, klinisch (neuro) psychologen, psychiaters, psychotherapeuten, orthopedagoog generalist, senior post master psychomotore en post master danstherapeuten en vaktherapeuten.

Zoek op Sensorimotorpsychotherapy naar een SP-therapeut in de buurt.

Scholing wordt aangeboden door het Sensorimotor Psychotherapy Institute, voor GZ-professionals met BIG-registratie en post-master-vaktherapeuten (geregistreerd in het register vaktherapie).

De opleiding heeft drie levels en de voertaal is Engels.

RINO Midden-Nederland biedt een 3-daagse training Body Basics vanuit Sensorimotor Psychotherapy aan voor basispsychologen, pedagogen en HBO-therapeuten.

• Sensorimotor Psychotherapy Institute
• Vereniging Sensorimotor Psychotherapy Nederland

Leestips

• Sensorimotor-therapeut Anneke Vinke: ‘Ggz-behandelaars, denk aan het lichaam’ in GZ-Psychologie (dec 2020)
• Trauma en het lichaam – Pat Ogden, Kekuni Minton & Claire Pain
• Sensorimotor psychotherapie – Pat Ogden & Janina Fisher
• De levende erfenis van trauma transformeren – Janina Fisher
• Innerlijke zelfvervreemding overwinnen na trauma – Janina Fisher

Kijktips

• Tracking the Body to Heal from Trauma- Pat Ogden, PhD
• Interview met Pat Ogden over Sensorimotor Psychotherapie
• SP Trauma Training (Level I) Testimonials