Hulpmiddelen bij spanning en dissociatie
Een verzwaringsdeken of sterk ruikend geurtje; er zijn allerlei handige hulpmiddelen die je kunnen helpen om in het ‘hier-en-nu’ te blijven, of terug te komen. En om je rustiger te voelen.
Hieronder een reeks hulpmiddelen die helpend kunnen zijn bij dissociatie en spanning. Dit overzicht is mede tot stand gekomen dankzij de inbreng van mensen die deze middelen zelf gebruiken of inzetten in hun werk als hulpverlener.
Wat voor wie werkt, verschilt per persoon en situatie. Door met verschillende hulpmiddelen te experimenteren, ontdek je wat jou helpt.
Accupressure ring
Als je last hebt van dissociatie of onrust kan het gebruik van een accupressure ring een handig hulpmiddel zijn. Het kan je helpen je aandacht te verleggen en spanning te verminderen.
Accupressure ringen zijn elastische ringen van metaal die op verschillende plekken op je vingers kunnen worden gedragen. De ringen hebben kleine, opstaande punten die druk uitoefenen. Je kunt ze ook heen en weer bewegen als massage.
Ademhalingstools
Er zijn verschillende apparaatjes en middelen die helpen om je ademritme en hartritme te vertragen, waardoor je stress-niveau zakt.
Zo is er bijvoorbeeld de Somnox, een adem- en slaaprobot van zacht materiaal. Deze kun je tegen je aan houden als je gaat slapen. Het apparaat maakt adembewegingen op een rustig ritme, en kan ook rustgevende geluiden afspelen.
Je hebt ook de Moonbird, een klein zacht apparaatje dat je in je hand kunt houden. Het berekent jouw ideale ademhalingsritme en begeleidt je hierin. Je kunt kiezen uit verschillende programma’s zoals ademritme en duur.
De Hoberman Sphere, ook wel adembol genoemd, kun je groter en kleiner maken bij de in- en uitademing. Het zorgt voor concentratie en een bewustwording van de adem.
Ook kun je gebruikmaken van een sporthorloge of een mobiel met trilfunctie om ademhalingsoefeningen te doen.
Aromatherapie / etherische oliën
Aromatherapie is behandeling met geuren, afkomstig van vloeibare plantenextracten die etherische of essentiële oliën worden genoemd. Geuren van etherische oliën vinden direct hun weg naar de hersenen.
Lavendel, jasmijn en kamille kunnen een rustgevend effect hebben en helpen bij het verminderen van stress en angst. Ceder is behulpzaam bij gronding. Olie van geranium en marjolijn kunnen troost en geborgenheid bieden. Citrusolie kan positief inwerken op het gemoed. Ook hebben mensen goede ervaringen met cajeputolie en frankincense olie.
Drukvest
Een drukvest is een soort opblaasbare bodywarmer. Het geeft een gelijkmatige druk op het bovenlichaam. Dat kan zorgen voor een kalmerende werking, voor een gegrond gevoel en beter lichaamsbewustzijn.
Het vest is gemaakt van nylon en bevat luchtkamers. Je kunt het oppompen met een handpompje.
Druppelbaan en zandlopers
Een druppelbaan is een visuele zandloper. Het kijken naar de druppelende en gekleurde olie kan rustgevend en regulerend werken. Het kijken naar een zandloper ook.
Fidget toys
Friemelen (fidget), iets in je handen hebben, kan helpen tegen onrust en om meer in het hier en nu te zijn, voor concentratie.
De fidget cube is een kubus van vinyl. De friemelkubus heeft knopjes, schakelaars, draaiplaten en soms andere materialen om je handen bezig te houden.
Ook is er de fidget spinner, de handspinner. Deze is gemaakt van plastic, hout of metaal met een as met kogellager in het midden.
Knetterzeep
Knetterzeep helpt om verschillende zintuigen tegelijk te stimuleren: geur, tast en gehoor. De zeep begint te knetteren zodra deze in contact komt met de huid. Wrijf deze langzaam uit.
Sterke geuren
Het ruiken aan sterke geuren kan erg helpend zijn bij dissociatie, zowel wanneer je uit verbinding raakt als preventief. Denk aan ammoniak, Dettol of tijgerbalsem.
Koud water of ijs
Koud water of ijs wordt veel ingezet, vooral om terug te keren in het nu. Bijvoorbeeld door het drinken van een glas koud water of het eten van een waterijsje, ijsblokjes vasthouden in de handen of in de nek leggen, of gecrushed in een theedoek.
Je kunt ook ijsblokjes in een metalen kom op schoot houden, of gebruik een ice pack. Ook kun je een koude douche nemen of een gezichtsstomer met koud water vullen.
Knuffeldier of knuffeldoek
Knuffeldieren en knuffeldoeken kunnen een gevoel van geborgenheid en troost geven. Het aanraken van knuffeldieren, het aaien, kan je cortisolniveau verlagen. Misschien is er een vertrouwde geur.
Er zijn ook knuffeldieren speciaal voor stress en angst, zoals verzwaarde knuffeldieren en aromatherapeutische knuffeldieren. Voor sommigen werkt ook het bij zich dragen van een pluisbolletje en deze af en toe vast te houden.
Prikkelballetje
Wanneer je last hebt van dissociatie, kun je het contact met je lichaam en je omgeving vaak minder goed ervaren. Je kunt je verdoofd voelen. Prikkelballetjes kunnen je door de tactiele stimulatie helpen helpen om je aandacht naar het hier en nu te brengen en je lichaam meer gewaar te zijn.
Prikkelballetjes zijn kleine, rubberen balletjes met verschillende texturen. Je kunt erin knijpen met je handen of ermee rollen tussen je handen. Voor sommige mensen werkt het goed om een prikkelballetje tegen de huid te wrijven of over verschillende delen van hun lichaam te bewegen om de textuur te voelen.
Sensorisch muziekkussen
Een interactief sensorisch muziekkussen kan helpen bij het verminderen van stress en rusteloosheid en om beter in slaap te vallen. Het kussen gebruikt trillingen en geluiden en reageert op jouw bewegingen. Het is gevuld met fiberfill, anti-allergisch materiaal. Je kunt het muziekkussen aansluiten op een muziekbron zoals een televisie, telefoon of tablet. In het kussen zijn twee mini-luidsprekers verwerkt, alleen hoorbaar voor de gebruiker.
Als je het muziekkussen oppakt begint het te spelen. Met bewegingen regel je de sterkte. Als je het kussen weglegt, stopt de muziek en het trillen vanzelf. Je kunt er op liggen, het op schoot houden of tegen je aandrukken.
Spijkermat
Een spijkermat kun je onder andere gebruiken bij stijve spieren, slaapproblemen en reumatische klachten. De mat met scherpe acupressuurpunten zorgt ervoor dat je doorbloeding wordt geactiveerd. De hersenen nemen een pijnprikkel waar en maken daardoor stofjes aan: endorfine en oxytocine. Deze kunnen zorgen voor ontspanning en minder pijn.
Je kunt een spijkermatje ook in strookjes knippen, zodat je ze voor verschillende stukken van je lichaam kunt gebruiken.
Verzwaard slaapmasker
Voor spanning rondom de ogen zou een verzwaard slaapmasker kunnen helpen. Door middel van drukpuntstimulatie kan het zorgen voor ontspanning van je zenuwstelsel. Ook kan het helpen om in slaap te vallen en dieper te slapen.
Verzwaringsdeken
Het gebruik van een verzwaringsdeken kan helpend zijn als je last hebt van slaapproblemen, dissociatie, angst, spanning en onrust in je lichaam. Een verzwaringsdeken is vaak gevuld met kleine kunststof granulaatkorrels of glazen balletjes. Ze zorgen voor een gelijkmatige druk over je hele lichaam.
Zo worden spieren en gewrichten aangeraakt. Dit stimuleert de aanmaak van hormonen die een ontspannen en kalmerend gevoel kunnen geven. Je kunt een gevoel van geborgenheid ervaren. Dit kan bijdragen aan een betere slaap.
Je kunt ook een slaaptunnel gebruiken. Dit is een kruising tussen een verzwaringsdeken en een slaapzak. Het is een zachte hoes die je om je matras heen schuift, en die zich strak om je lichaam vouwt.
Zandzakjes
Zandzakjes kunnen heel behulpzaam zijn voor het (blijven) voelen van je lichaam en om te gronden. Je kunt ze op je benen leggen, op je buik, armen, hoofd en voeten.
Zure of hete snoepjes
Zure of hete snoepjes kunnen helpen om je zintuigen snel te prikkelen, vooral smaak. Je hebt ze ook in sprayvorm. Maar je kunt snoepjes ook inzetten vanwege de textuur, bijvoorbeeld knettersnoep.
Tip de redactie
Mis je een hulpmiddel in het overzicht? Laat het ons weten!
Deel pagina:
