Narratieve Exposure Therapie (NET) is een kortdurende behandeling voor mensen met PTSS die meerdere traumatische ervaringen hebben meegemaakt. Bij NET therapie staat de levensgeschiedenis centraal.

Geheugen

NET speelt in op de manier waarop we herinneringen aan trauma opslaan in het geheugen. Schokkende ervaringen zijn doorgaans niet ingebed in de tijd, plaats en ruimte, oftewel binnen de context waarin ze thuishoren, omdat ze op dat moment te overweldigend waren. Het doel van NET is om de vaak losse herinneringen te integreren in het geheugen, zodat er een samenhangend verhaal ontstaat. Zodat het verleden minder voortleeft in het heden. 

Betekenis

Ook kunnen er inzichten ontstaan die een andere betekenis aan de gebeurtenissen geven. Je kijkt ‘anders’ terug naar je verleden en kan een gevoel van regie ontwikkelen over je eigen verhaal.

Een groep Duitse psychologen, waaronder Maggie Schauer, Frank Neuner, Elisabeth Kaiser en Thomas Elbert (verbonden aan de Universiteit Konstanz en de NGO Vivo), heeft de NET ontwikkeld. Hun eerste wetenschappelijke studies naar NET deden zij in vluchtelingenkampen in post-conflict gebieden.  

Ruud Jongedijk, psychiater, psychotherapeut en psychotraumatherapeut, is vanaf 2007 in NET opgeleid door Schauer en haar team. Hij heeft de Narratieve Exposure Therapie (NET) als behandelmethode in Nederland geïmplementeerd en verder ontwikkeld. In 2011 heeft hij, samen met arts en psychotraumatherapeut Gerdie Eiting, de Nederlandstalige NET-training en supervisie opgezet. 

Het is een behandeling die volgens een vast aantal stappen gaat:

1: De eerste keer legt je behandelaar uit wat trauma is en hoe NET werkt. 

Samen wordt vervolgens besloten of NET jou kan helpen.

• De volgende keer leg je, samen met de behandelaar, de levenslijn uit. Dit gaat met behulp van een touw of lint dat je levenslijn voorstelt. De levenslijn begint bij je geboorte en eindigt bij het nu, met nog een stuk touw in een krul dat de toekomst voorstelt. 
• Daarna leg je in chronologie een aantal symbolen langs de levenslijn.
• De meest nare en schokkende gebeurtenissen krijgen stenen als symbool. De plezierige momenten, de hoogtepunten, bloemen. De stenen en bloemen leg je zelf neer. Je geeft de stenen en bloemen een woord mee, bijvoorbeeld ‘ongeval’, ‘huwelijk’, ‘mishandeling’, ‘geboorte’. Er zijn ook nog andere symbolen die je kunt neerleggen, zoals kaarsjes voor verlies en rouw. 

2: Vervolgens wordt aandacht besteed aan de narratieve exposure en worden de herinneringen doorgenomen

In de volgende bijeenkomsten werk je samen met je behandelaar de levenslijn chronologisch door. Bij de stenen vindt imaginaire, narratieve exposure plaats: je neemt samen je herinneringen gedetailleerd door. Hierbij wordt niet ingezoomd op de meest angstige details van de schokkende gebeurtenis, maar wordt de gehele gebeurtenis tot in detail doorgesproken, van begin tot eind. Gedachten en gevoelens van toen en nu worden op deze manier met elkaar verbonden in de algehele context van de traumatische gebeurtenis van toen.

3: Getuigenis 

Van elke sessie maakt de therapeut een kort verslag van de belangrijkste gebeurtenissen die zijn besproken, altijd in de ik-vorm en in de verleden tijd. Dit verslag wordt aan het begin van de volgende keer voorgelezen. Vervolgens is er ruimte om te ervaren of en hoe je deze gebeurtenissen nu kunt plaatsen. Zo ga je alle stenen en de bloemen in jouw leven langs.

De verslagen worden op het einde gebundeld, en deze krijg je mee, samen met een foto van je levenslijn, als getuigenis van jouw levensgeschiedenis.

NET is speciaal ontwikkeld voor mensen met PTSS die meerdere psychotrauma’s hebben meegemaakt in hun leven, zoals vluchtelingen, mensen met vroegkinderlijke trauma’s, langdurend huiselijk geweld, kinderen uit oorlogsgebieden en veteranen. 

Ook kan NET-therapie worden ingezet bij specifieke doelgroepen. Bijvoorbeeld bij:

• kinderen met trauma (KIDNET)
• daders van geweldsmisdrijven (FORNET)
• mensen met traumatische rouw (NET-TR)
• Daarnaast is er een hoog-intensieve variant (HI-NET)
• Verder is NET ook heel geschikt voor ouderen. 

Er zijn diverse instellingen, centra en psychotherapeuten die NET aanbieden. ARQ Academy houdt een kwaliteitsregister bij van NET-therapeuten. Een NET therapeut is BIG geregistreerd, heeft de vierdaagse NET training bij ARQ Academy gevolgd inclusief officiële NET-supervisie over meerdere NET behandelingen.

Heel belangrijk is dat je de therapeut vertrouwt, dat je je op je gemak voelt en overtuigd bent van zijn of haar vakbekwaamheid. 

NET-therapie kan ook (gedeeltelijk) online worden gedaan. 

De ARQ Academy (opleidingsinstituut van ARQ Nationaal Psychotrauma Centrum) biedt de volgende scholingsmogelijkhden:

• Voor BIG-geregistreerde professionals is er de vierdaagse opleiding NET.
• Als aanvulling op de NET opleiding is er de ééndaagse (verkorte) KIDNET opleiding.
• Ook is er een vierdaagse opleiding KIDNET voor kinderen.
  
• Na de opleiding kun je onder supervisie werken aan NET vaardigheden, waarna je je als NET therapeut kunt registreren.

Websites met informatie

• ARQ Academy
• NET institute

Leestips

• Levensverhalen en psychotrauma – Ruud Jongedijk
• Narratieve Exposure Therapie. Ruud Jongedijk (2020). In: Handboek Exposure; pp 207-232. Redactie: A. van Emmerik, A. Greeven. Boom Uitgevers, Amsterdam.
• Jongedijk, R.A., & Eiting, G.E. (2022). Narratieve Exposure Therapie: NET. GZ-Psychologie.
• Narrative Exposure Therapy. Maggie Schauer, Frank Neuner, Thomas Elbert.

Kijk-/Luistertips

• Podcast over NET met Ruud Jongedijk.