Hoe de schrik en stress kan toeslaan in een alledaagse gezinssituatie. En hoe de aanwezigheid van de ander dan het verschil kan maken.
Bam. Ze trekt de deur hard dicht. Ik draai me om in het kleine keukentje van de Italiaanse Airbnb. Bewonder haar sterke willetje. Mijn ogen glijden over het aanrecht. Geen waterkoker. Dan maar een pannetje voor de thee. Klik. Hmm? Was dat het slot van de deur?
Het is een krakend deurtje naar de extra badkamer beneden. Zo staat het omschreven tenminste. In de werkelijkheid staat er een wc, wastafel en opslagkast met schoonmaak spullen. Die fles met het rode waarschuwingskruis passeert mijn gedachten in een flits.
Binnen een minuut slaat mijn bewondering om in bezorgdheid.
Frustratie ook wel. Onmacht dient me niet. Of wel. Anyway, die deur dicht bevalt me niks. ‘Wil je open doen schat?’ M’n vierjarige antwoord met drie woorden. ‘Ik ben boos.’
Daar sta ik dan. Rustig blijven, toch is de adrenaline voelbaar. Met de minuten die verstrijken bonkt mijn hart harder in mijn keel. Ik zie voor me hoe ze met haar armpjes over elkaar en frons op haar gezicht vastberaden staat, om niet open te doen. Hoe warm het ook is.
Wat ik ook zal zeggen, deze emoties moeten eerst zakken voor ik haar weer kan bereiken. Haar vasthouden of uitnodigen tot andere expressievormen worden gebarricadeerd met een deur, tussen haar en mij.
Onze andere twee kinderen verzamelen zich ook in de keuken, ginnegappend om hun kleine zusje. Ik lach niet. Is het mijn onderbuik gevoel? Of mijn moederlijke bezorgdheid?
Niet doemdenken, kalmeer ik mezelf.
‘Maaam, het lukt niet.’ Een ouderwets sleutelgat met een ouderwetse sleutel. Ja, in een oude krakende deur. Dat kraakgeluid bij het opengaan is waar ik nu naar verlang. De deur blijft dicht.
‘Mama, maaaam’. Haar stemmetje wordt hoger en wat scheller. Een diepe zucht. Ik moet rustig blijven voor haar. Er zijn, voor haar. Met de handen op mijn rug, haar hier doorheen begeleiden. Dat stemmetje in mezelf tot orde roepen, die het liefst de deur eruit trekt.
Inmiddels staat mijn man naast me. Als een geoliede machine werken we samen. Dat besef komt later pas. In the heat of the moment: handelen. Tijd bestaat even niet, het is duidelijk. Ze gaat de deur zelf niet open krijgen. In mijn gedachte klinkt de zin ‘Blijf aanwezig’.
Hij knielt bij het sleutelgat. Ik ga achterom, mijn weg zoekende naar het tuintje met het raampje. Een hek weerhoud me. Aanbellen of erover heen? De Italiaanse sprekende buurvrouw begrijpt weinig van mijn gebaren. Ik zucht weer diep. Mijn zenuwstelsel reguleert.
Net even voldoende om de perfecte balans te houden tussen mijn gaspedaal en mijn rem.
‘Hier mam, google translate’. Ik kus mijn zoon op zijn hoofd en reik de buurvrouw de vertaalde tekst aan. Met onze oudste twee bereik ik het raampje. Door de bezorgde koppies heen, ontmoet m’n glimlach die van hen.
Haar handje met de ouderwetse sleutel past precies door het sierlijke tralies raampje heen.
‘Goed gedaan meissie, we komen eraan!’ Haar lijfje trilt, bibbert. Dan volgt er een snik en ze barst in huilen uit.
Ontlading. Ook bij mij.
Ik druk haar stevig tegen me aan, tot ik besef dat ik haar mag volgen. Ruimte mag geven zodat ze haar lijf kan reguleren. Ik ben hier schat, kom maar. Tea time? Ze lacht, en nog wat stilletjes knikt ze.
De reis naar thuis vervolgt zich. Onderweg passeert het sleutelincident de revue. Een gebeurtenis zelf is niet per se traumatiserend. Het is de traumatische ervaring, de beleving van het individu. Zonder goed of fout. Het is de overweldiging, op dat moment, in die specifieke situatie. Hoe iemand iets beleeft, wat zich opslaat in het lichaam, weet je vooraf nooit precies.
Hoe onze schat hier later op terugkijkt? Geen idee! Ook de anderen in het gezin niet te vergeten. Ingrijpende gebeurtenissen kunnen impact hebben. Dat scenario hoeft ook geen heftig ongeluk te zijn. En al denk je te weten hoe je volgens ‘het boekje’ hebt te handelen, onze menselijkheid brengt gevoel met zich mee. Zelfs mijn rugzak vol traumakennis biedt geen garantie voor ‘succes’.
Mijn mamaliefde is in ieder geval goud waard, de honing voor welke wond dan ook.
De aanwezigheid van iemand, is essentieel. Kan het verschil maken in een terugverende beweging (waarbij het gezonde deel van ons mens zijn in regie blijft) of een dusdanige verwonding, met afsplitsing van trauma delen. Dat doen we niet bewust hè. Het is ons overlevingsmechanisme, dat als een geoliede machine voor ons werkt. Daarbij gaat er soms wat op slot. In ons.
We zijn zelf de sleutel, tot ons onderbewuste. Tot interne barricades, die ontmoet willen worden. Al is het soms nog een taal die we niet lijken te verstaan. De sleutel, tot heel worden, zijn we zelf. Daar hebben we soms wel wat deuren voor open te kraken. Journey of life.
Melissa Poulina is coach en schrijfster. Haar werk bestaat uit betekenis geven & weer opbloeien na levens-ingrijpende gebeurtenissen (posttraumatische groei). Haar motto: ‘Dans met het leven & het leven danst met jou’. Ze schreef het prentenboek ‘Papa’s Paraplu- omgaan met PTSS binnen een gezin met kinderen’.
