‘Never let a good crisis go to waste’ sprak Winston Churchill eens, en wat hebben die woorden me de afgelopen maanden vaak beziggehouden. Maanden vol verdriet, verwarring en verlies, waarin ik nieuwe tinten duisternis ontdekte en het soms voelde alsof het nooit meer licht zou worden.
Maanden ook waarin de sky de limit niet bleek te zijn, en de bodem niet de bodem. Waarin recente ervaringen van overweldiging en angst plots talloze oude herinneringen deden ontwaken, en er opnieuw kanten van mezelf naar boven kwamen waarvan ik niet had gedacht ze ooit nog terug te zien.
Maanden vol crises, maar zeker ook kansen
Kansen om dingen anders te doen dan ik altijd heb gedaan, op momenten dat het leven moeilijk wordt. Kansen om me uit te spreken, in plaats van altijd maar in te slikken. Kansen om licht te schijnen op wat zolang in het donker is geweest, en om misschien wel voor het eerst de confrontatie met al het gewonde in mij niet langer uit de weg te gaan.
Om bij de pijn en lelijkheid te blijven, van toen, van nu, ondanks dat alles in mij daar vooral weg van wil gaan. En zo vaak weg van is gegaan.
Mijn lijf uit, mijn hoofd in. En soms zelfs dat niet eens
Het was moeilijk, soms zelfs onmogelijk, om in de afgelopen maanden helder te kunnen denken of zien. Maar nu de lente voorzichtig begint aan te breken en het stukje bij beetje weer wat lichter wordt, ontstaat ook de ruimte om voorbij alle duisternis te kunnen en durven kijken.
Om ook te zien dat het niet alleen maanden waren vol verdriet, verwarring en verlies, maar zeker ook van verdieping, verwondering en een mate van verbondenheid die ik niet eerder zo intens beleefde.
Omdat ik, misschien wel voor het eerst, heb ervaren hoe het is om niet alleen te zijn met pijn
Omdat er dierbare mensen heel dicht bij me waren die dwars door al mijn duisternis bij me bleven, en daar ook ten diepste met mij konden zijn. Die het contact zochten als ik het verloor, en me kwamen zoeken als ik weer eens was kwijtgeraakt.
En zo leerde ik in de afgelopen maanden opnieuw dat het waar is wat Gabor Maté zo treffend formuleerde: dat kinderen (en mensen in het algemeen) niet getraumatiseerd raken omdat ze pijn worden gedaan, maar dat ze getraumatiseerd raken doordat ze alleen zijn met de pijn.
Dat verbinding dus het medicijn is, en een voorwaarde voor heling
‘Never let a good crisis go to waste’, sprak Winston Churchill eens. En daar kan ik het alleen maar mee eens zijn. Omdat het me moed en hoop geeft om de kansen van een crisis te zien. Omdat zin geven aan wat soms eindeloos zinloos voelt, me helpt om door te gaan en mijn leven betekenis te geven.
Omdat ik wil leren van wat het leven me te leren heeft, ook vooral.
Dat niet doen, zou pas echt zonde zijn.
Anne Marsman is initiatiefnemer en hoofdredacteur van Traumanet. Ze is daarnaast psycholoog en trainer bij Trauma Company. In 2021 promoveerde ze op onderzoek naar de langdurige impact van ingrijpende jeugdervaringen.
7 reacties
🫂
Anne, hoe krijg je het toch voor elkaar om elke keer weer woorden te vinden bij de dingen die ik ook allemaal voel?!
Dank je wel daarvoor. Ik hoop dat het je lukt om de pijn ‘op een andere manier vast te houden’. Ik weet uit ervaring hoe belangrijk de onvoorwaardelijke steun van je dierbaren daar voor is.
Wat fijn voor je ! Ik hoop t ook ooit nog s mee te maken in de misère.
Hoi Anne,
Dankje voor deze blog! Ik wilde zeggen : ‘Geen woorden voor’ …. Maar jij laat zien met Traumanet hoe belangrijk die woorden zijn én dat ze er zijn, en hoé! En hoe belangrijk ook.
Groeten, JanHenk
(twitter @JanHenk010 )
Gun het je dat je steun hebt mogen ervaren. En mooi hoe je erover schrijft. Dank voor het delen.
Voor iemand die geen steun heeft, heeft gehad en na veel proberen het geloof en de hoop heeft laten varen dat dat ooit gebeurt is het heel zwaar om te lezen.
Beste Roos, excuus voor de late reactie, maar alsnog: ik kan me goed voorstellen dat het zwaar en pijnlijk is om over de steun die ik wel ervaren heb te lezen, als je dit zelf zo gemist hebt. Of zelfs nooit hebt gekregen. Soms is geen hoop meer hebben ‘veiliger’ dan hoop houden, je loopt dan in ieder geval geen kans op nog meer teleurstelling en pijn. Toch hoop ik wel, en gun ik je vooral, dat je steun mag gaan ervaren. Ook de natuur kan steunend zijn, een dier, een gedachte of herinnering. Al gun ik je vooral ook een ander mens die soms naast je kan staan, er voor jou is. Voor wat het waard is: ik denk aan je. Veel sterkte.
Beste Anne, dank voor je reactie. Dat raakt me wel, merk ik, in positieve zin. Dat je de tijd en moeite nam. En wat je wenst. Neem het mee. Keek toevallig vandaag en vandaag reageerde je. Dus geen excuus nodig! Nogmaals dank.