Soorten trauma

Verschillende soorten trauma zou je dus kunnen zien als verschillende type verwondingen. Het ‘soort’ trauma vertelt je iets specifieks over:

• De aard en oorzaak: wat is er gebeurd, hoe is het veroorzaakt?
• Hoe vaak iets is gebeurd: één keer, meerdere keren, of langdurig?
• Wanneer is het gebeurd: in de (vroege) kindertijd, of daarna?

Er worden veel verschillende termen gebruikt als het over trauma gaat. We zetten de meest gebruikte op een rij, en leggen ze kort uit.

Soorten trauma die verwijzen naar de aard en oorzaak van de verwonding

• Oorlogstrauma: een gevolg van oorlogservaringen.
• Seksueeltrauma: een gevolg van één of meerdere nare seksuele ervaringen.
• Interpersoonlijk of relationeel trauma: een gevolg van negatieve ervaringen met anderen mensen, zoals mishandeling of misbruik.
• Hechtingstrauma: ontstaat wanneer de basisbehoeften van een kind aan onder andere nabijheid en veiligheid door een ouder/verzorger niet worden vervuld en/of worden geschonden.
• Intergenerationeel trauma: trauma dat overgedragen wordt van generatie op generatie.
• Shocktrauma: veroorzaakt door een schokkende ervaring, zoals een natuurramp of ongeval.
• Moreel trauma: veroorzaakt door ervaringen waarin morele verwachtingen en overtuigingen worden geschonden. Bijvoorbeeld wanneer je iemand niet kunt redden, een ander onbedoeld verwondt, of moet verwonden. 
• Collectief trauma: treft groepen mensen die een gedeelde traumatische ervaring hebben, zoals oorlog of een natuurramp.
• Secundair trauma: ontstaat door blootstelling aan de traumatische ervaringen van anderen, bijvoorbeeld door er vaak over te horen als hulpverlener, journalist, of familielid. 

Soorten trauma die iets zeggen over de frequentie van de traumatische ervaring

• Enkelvoudig trauma: een éénmalige traumatische ervaring.
• Meervoudig trauma: meerdere losse traumatische ervaringen, bijvoorbeeld een ongeval en een mishandeling.
• Complex trauma: aanhoudende en herhaalde blootstelling aan traumatische ervaringen over een lange periode, zoals mishandeling, seksueel misbruik of verwaarlozing. Complex trauma ontstaat vaak al in de kindertijd, maar kan ook op latere leeftijd in complexe en langdurig stressvolle omstandigheden ontstaan. 

Soorten trauma die verwijzen naar wanneer een traumatische ervaring plaatsvond

• Prenataal trauma: vóór de geboorte, bijvoorbeeld medische complicaties tijdens de zwangerschap, of het gebruik van drugs, alcohol of andere schadelijke stoffen door de moeder.
• Preverbaal trauma: vóór ± het 3e levensjaar, wanneer taal nog niet ontwikkeld is en je nog niet kan praten (pre-verbaal).
• Ontwikkelingstrauma: traumatische ervaringen in de kindertijd (0 – ±10 jaar), wanneer je volop in ontwikkeling bent. Dit is een vorm van complex trauma.
• Vroegkinderlijk trauma: hiermee wordt ook wel ontwikkelingstrauma bedoeld.
• Jeugdtrauma: tijdens de kinder- of tienerjaren.

Trauma betekent voor iedereen iets anders

Een specifiek soort trauma vertelt je iets over bepaalde kenmerken van de verwonding en het kan nuttig zijn om daar onderscheid in te maken, maar blijf je ervan bewust dat trauma voor iedereen iets anders betekent. Anders in wat er is gebeurd, in de gevolgen die dat heeft, en ook in wat iemand nodig heeft. 

Heb dus niet alleen oog voor overeenkomsten, maar ook altijd voor individuele verschillen.